Πρόσωπο με πρόσωπο με την Lancia Ypsilon Cassina 1/1906

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να σταθεί κανείς απέναντι στη νέα Ypsilon και στην προσπάθεια επαναφοράς στη ζωή μιας sine qua non ιταλικής φίρμας, όπως είναι η Lancia. Κάποιοι ενθουσιάζονται, άλλοι αντιμετωπίζουν την προσπάθεια με σκεπτικισμό, πολλοί είναι απλώς έτοιμοι να χλευάσουν. Όμως το απόγευμα της περασμένης Πέμπτης 22 Φεβρουαρίου, ο Γιώργος Ατσαλάκης στάθηκε απέναντι από την Lancia Ypsilon Edizione Limitata Cassina 1/1906 σαν βρεγμένη γάτα. Και έφυγε γουργουρίζοντας από ικανοποίηση με ό,τι είδε:

Μετά την επίσημη αποκάλυψη της Ypsilon στους δημοσιογράφους στις 14 Φεβρουαρίου, η Lancia ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει μια σειρά παρουσιάσεων του αυτοκινήτου στο αγοραστικό κοινό της Ιταλίας με τίτλο “Nuova Ypsilon: 1 di 1906 Tour”.[1] Αν και το tour ξεκίνησε από τις 15 Φεβρουαρίου, η επίσημη πρεμιέρα του θα δινόταν στο νέο showroom της εταιρείας στη Via Gattamelata του Μιλάνου λίγο αργότερα, στις 22 Φεβρουαρίου. Καθώς θα βρισκόμουν για επαγγελματικούς λόγους στην πόλη εκείνες τις μέρες, είχα ήδη κλείσει θέση στο event που θα ξεκινούσε στις επτά το απόγευμα. Όμως μια σειρά ανατροπών με υποχρέωνε την ώρα της παρουσίασης να βρίσκομαι στο αεροπλάνο για την Αθήνα. Μετά από κάποια email, οι υπεύθυνοι της έκθεσης[2] με ενημέρωσαν ότι θα με άφηναν να δω νωρίτερα το αυτοκίνητο, αμέσως μετά το μεσημεριανό lunch break,  εν μέσω προετοιμασιών για το απογευματινό event. “Δείτε το σαν μια avant–premiere για εσάς” μου είπαν. Κι έτσι βρέθηκα εκεί, διασχίζοντας την πόλη με κάθε δυνατό τρόπο εν μέσω μιας τυπικής μιλανέζικης βροχής, μπαίνοντας στην έκθεση κυριολεκτικά μούσκεμα. Ομολογουμένως αυτός δεν ήταν ο τρόπος που είχα πλάσει στο μυαλό μου ότι θα έβλεπα την πρώτη Lancia παραγωγής μετά από 13 χρόνια. Όμως όταν στέγνωσα (και έναν doppio espresso αργότερα), αυτό που είδα με έπεισε ως αρχιτέκτονα και ως λάτρη της ιδέας της αυτοκίνησης για το πόσο καλά μπορούν να εξελιχθούν τα πράγματα με τη Lancia σε αυτή τη νέα της εποχή.

Ένα σχεδιαστικό (προ)μανιφέστο 4 μέτρων

Στο showroom της Via Gattamelata[3] η Lancia Ypsilon Edizione Limitata Cassina (για τους φίλους απλώς Ypsilon Cassina) στεκόταν υπό γωνία 45^ο σε σχέση με την είσοδο του χώρου. Το αυτοκίνητο, στο χαρακτηριστικό (και μοναδικό μέχρι στιγμής) Blu Lancia χρώμα, φοντάριζε σε μεγάλες κατακόρυφες led οθόνες, ενώ δυνατοί φορητοί προβολείς είχαν στηθεί γύρω του για το event που θα ακολουθούσε, δυσκολεύοντας κάθε απόπειρα σοβαρής φωτογράφισης με το κινητό μου τηλέφωνο. Ένας floor- to-ceiling κινητός διαχωριστικός τοίχος δεξιά του αυτοκινήτου καταλαμβανόταν από μια μεγάλη ασπρόμαυρη φωτογραφία μιας Lancia Aurelia B24 Spider. Θυμήθηκα αυτό που είπε με σαφήνεια ο Luca Napolitano, CEO της Lancia, κατά την επίσημη αποκάλυψη του αυτοκινήτου στις 14 Φεβρουαρίου:

“Ποτέ δεν είχαμε σκοπό να φτιάξουμε – και δεν πρόκειται ποτέ να φτιάξουμε – νοσταλγικά αυτοκίνητα. Είμαστε αποφασισμένοι ότι αυτό θα παραμείνει έτσι. Φυσικά εμπνεόμαστε από το παρελθόν, αλλά πάντα με το βλέμμα στο μέλλον.”[4]

Ακριβώς αυτή η φράση ήταν θεατρικά υλοποιημένη μπροστά μου. Η Ypsilon να στέκεται απέναντι στην ασπρόμαυρη εικόνα της Aurelia B24 με τη σιγουριά των λόγων του Napolitano, μαζί με μια αδιόρατη αυθάδεια. Κοιτώντας και αυτή λοξά, με το ένα μάτι προς το παρελθόν, αλλά στην πραγματικότητα στραμμένη εμπρός, έτοιμη να φύγει με το βλέμμα στο μέλλον. Σε έναν πιστό πολέμιο κάθε μορφής παρελθοντολαγνείας και μεμψιμοιρίας για το αύριο όπως είμαι εγώ, αυτό και μόνο ήταν αρκετό για να με κερδίσει.

Lancia Ypsilon Cassina 1/1906

Αντίθετα από τις επιθυμίες πολλών φίλων της φίρμας, το αυτοκίνητο αρνείται οποιαδήποτε ρετρό αισθητική, έχοντας εν μέρει ενδυθεί το σχεδιαστικό οπλοστάσιο που παρουσιάστηκε τον Νοέμβριο του 2022 με το γλυπτό Pu+Ra Zero και τον Απρίλιο του 2023 με την πρωτότυπη Pu+Ra HPE. Η ανάπτυξη της σχεδιαστικής γλώσσας των επόμενων μοντέλων της Lancia έγινε από την ομάδα του Jean Pierre Ploué (με προϋπηρεσία σε Renault, VW, Ford και Citroën), αλλά ιδιαίτερο ενδιαφέρον εδώ έχει η συμμετοχή της Cassina[5] στη διαμόρφωση του σχεδιαστικού λεξιλογίου της Lancia, κάτι για το οποίο θα μιλήσουμε εκτενώς παρακάτω.

O εξωτερικός της σχεδιασμός

Ξεκινώντας από το τέλος, θα πω τα πράγματα ευθέως: η Ypsilon είναι ένα όμορφο αυτοκίνητο, που αβίαστα καταφέρνει να βγάζει μια έντονη αίσθηση καινοφανούς φινέτσας και πολυτέλειας. Υπογραμμίζω τη φράση “αβίαστα καταφέρνει”, καθώς μιλάμε για ένα αυτοκίνητο της κατηγορίας Β, μήκους 4.08 μέτρων, με τις γνώριμες αναλογίες της γνωστής πλατφόρμας eCMP του μητρικού ομίλου της Lancia. Ωστόσο οι ομοιότητες με άλλες υλοποιήσεις της πλατφόρμας σταματούν εδώ. Όλες οι εξωτερικές μεταλλικές επιφάνειες και οι προφυλακτήρες ανήκουν αποκλειστικά στην Ypsilon. Ακόμα και αν μέρος των υαλοπινάκων (DLO) του αυτοκινήτου είναι κοινό με τις υπόλοιπες υλοποιήσεις (κάτι που δεν έχω ενδιαφερθεί να επιβεβαιώσω), το εφέ χάνεται μπροστά στην καινοφανή αίσθηση που δημιουργείται από τα νέα σχεδιαστικά στοιχεία της Lancia.

Lancia Ypsilon Cassina 1/1906

Στη νέα Ypsilon έχουν εφαρμοστεί μια σειρά από σχεδιαστικές εκφράσεις που είδαμε στο πρωτότυπο Pu+Ra HPE, με πρώτη και κύρια τη νέα φωτεινή εκδοχή του περίφημου Calice, της παραδοσιακής μάσκας της Lancia. Η συγκεκριμένη λεπτομέρεια έχει προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων και θορύβου, αλλά αυτό συμβαίνει πάντα όταν το νέο συγκρούεται με τις εδραιωμένες αντιλήψεις του παλιού. Πρόκειται για ένα τριμερές led graphic σχήματος Τ, που ακολουθεί την υπογραφή, το leitmotif της προηγούμενης μάσκας. Είναι μια εξαιρετικά έξυπνη προσαρμογή της προηγούμενης κατάστασης στη νέα πραγματικότητα, όπου δεν απαιτούνται πλέον ανοίγματα αερισμού. Το Τ-graphic πλαισιώνεται προς το καπό από ένα τόξο σε φινίρισμα Piano black,  πάνω στο οποίο αναγράφεται το όνομα Lancia. Επειδή για το νέο σχεδιασμό του Calice έχουν ακουστεί πλείστες όσες διαμαρτυρίες περί ομοιότητας με Κορεατικά, Γαλλικά, Ρουμανικά και άλλα αυτοκίνητα, η πραγματικότητα από κοντά διαψεύδει. Είναι εντελώς διαφορετικό από ο,τιδήποτε άλλο κυκλοφορεί και είναι σχεδόν ποιητική η υπόσταση αυτού του εξαϋλωμένου Calice που σηματοδοτεί τη νέα εποχή. Οι εξαγωνικοί προβολείς στα άκρα του προφυλακτήρα δένουν πειστικά με το υπόλοιπο σχήμα, ενώ στην ερώτησή μου για τα 2+2 παραλληλόγραμμα οβάλ καπάκια εκατέρωθεν του Calice, οι άνθρωποι της έκθεσης χαμογελούσαν αινιγματικά.

Lancia Ypsilon Cassina 1/1906

Ένα αντίστοιχα πολυσυζητημένο σχεδιαστικό χαρακτηριστικό της Ypsilon είναι η διαμόρφωση του πίσω μέρους.      Ένα σφηνοειδούς διατομής στοιχείο, επίσης φινιρισμένο σε Piano Black, διατρέχει το πλάτος του αυτοκινήτου στη βάση του κρυστάλλου της πίσω πόρτας. Στο κέντρο του εμφανίζεται ξανά το όνομα Lancia ενώ στα άκρα τοποθετούνται κυκλικά φωτιστικά σώματα με περιμετρικό led δαχτυλίδι για τον κόκκινο φωτισμό και ένθετα τα υπόλοιπα φώτα (φλας, όπισθεν) σε σχήμα Υ. Η σύνθεση παραπέμπει ευθέως στη διαμόρφωση της ουράς της Lancia Stratos και έχει ενσωματωθεί ικανοποιητικά στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου. Στην ένταξη του στοιχείου στο αμάξωμα βοηθούν και οι πίσω κολώνες, επίσης σε Piano Black, οι οποίες καμουφλάρουν και τις χειρολαβές των πίσω θυρών. Αν για το Calice οι ενστάσεις είχαν να κάνουν με πιθανή συγγένεια με άλλες, λιγότερο “ευγενείς” φίρμες, για το πίσω μέρος όλοι κατηγόρησαν τη Lancia ότι αντέγραψε την Alfa Romeo Mito. Δεν θυμάμαι αν η Alfa κατηγορήθηκε το 2008 ότι με τα στρογγυλά φανάρια της Mito αντέγραψε τη Stratos, τη 037, ή το Fiat 850 (από ό,που τα φανάρια αρχικά προέρχονταν), αλλά βλέποντας κανείς το πίσω μέρος του αυτοκινήτου, η λέξη Mito σίγουρα δεν είναι από αυτές που έρχονται στο μυαλό…

Lancia Ypsilon Cassina 1/1906

Ένα πράγμα που με είχε ανησυχήσει στις φωτογραφίες των δελτίων τύπου ήταν οι μεγάλες πλάγιες επιφάνειες, οι οποίες εμφανίζονταν χωρίς κανένα νεύρο ή άλλο τέχνασμα για να πιάσουν το φως και να αρθρώσουν οπτικά το σύνολο. Ο Luca Napolitano στην παρουσίαση επέμεινε στο πώς οι καμπύλες γραμμές των Aurelia πέρασαν στο προφίλ της Pu+Ra HPE και κατέληξαν σε αυτό της Ypsilon, αλλά σε αυτες τις περιπτώσεις τα όρια μεταξύ πραγματικότητας, marketing και wishful thinking συνήθως είναι θολά και δυσδιάκριτα. Όμως βλέποντας το αυτοκίνητο μπροστά μου, οι καμπύλες γραμμές που έτρεχαν κατά μήκος του προφίλ του (μια κυρτή στους ώμους του αμαξώματος και μια κοίλη στη βάση) έμοιαζε να κάνουν τη δουλειά για την οποία σχεδιάστηκαν. Πέρα από τη χαλαρή σύνδεση με το παρελθόν, πετυχαίνουν να κάνουν τη σιλουέτα να δείχνει μακρύτερη και χαμηλότερη, πιο κοντά στη γραμμή του εδάφους (τουλάχιστον με τις 17άρες ζάντες και τα Michelin Primacy 205/45/17 που φορούσε). Θα ήθελα να μπορούσα να δω το αυτοκίνητο σε συνθήκες έντονου φυσικού φωτισμού για να είμαι σίγουρος, αλλά η απέρριτη πλευρική διαμόρφωση της Ypsilon – τουλάχιστον με αυτό το υπέροχο Blu Lancia χρώμα – μάλλον είναι ένα κερδισμένο στοίχημα.

Lancia Ypsilon Cassina 1/1906

Όλα τέλεια λοιπόν; Όχι, ακόμα κι εγώ έχω κάποιες ενστάσεις και τις αναλύω παρακάτω. Όμως όταν φαντάζομαι την Ypsilon μέσα στην πόλη, να συνδιαλλέγεται με την κίνηση και να αντανακλά στις τζαμαρίες, βλέπω ήδη ένα αυτοκίνητο που ομορφαίνει το αστικό τοπίο όσο ομορφαίνει και την καθημερινότητα των κατόχων του. Όσο και αν προσπάθώ, δεν μπορώ να σκεφτώ κανένα άλλο αυτοκίνητο της κατηγορίας του να είναι αντίστοιχα επιδραστικό σχεδιαστικά με αυτήν εδώ την τετράμετρη Ιταλίδα.

Ο πλούσιος εσωτερικός της κόσμος

Αν εξωτερικά η κατάσταση έχει κάποια στοιχεία οικειότητας με άλλες υλοποιήσεις της πλατφόρμας eCMP, στο εσωτερικό τα πράγματα φεύγουν σε άλλο επίπεδο.  Ήδη από την παρουσίαση της Pu+Ra HPE και της σχεδιαστικής φιλοσοφίας που κομίζει, έγινε άμεσα λόγος σε έννοιες και πρακτικές από την αρχιτεκτονική και το interior design. Η συνεργασία με την Cassina δεν έμεινε σε ένα επίπεδο επιλογής επενδύσεων, όπως παλιότερα είχε συμβεί με την Poltrona Frau, αλλά προχώρησε σε ένα γόνιμο διάλογο για το πώς το εσωτερικό των αυτοκινήτων θα γίνει περισσότερο κατοικίσιμο, θα θυμίσει περισσότερο σπίτι.

To “Tavolino” της Lancia Ypsilon Cassina 1/1906

Προφανώς τα περισσότερα στοιχεία της Pu+Ra HPE δεν ήταν δυνατόν να περάσουν στην Ypsilon, όχι μόνο λόγω κόστους αλλά και λόγω των θεμελιωδώς διαφορετικών αμαξωμάτων τους. Ωστόσο το περίφημο tavolino βρήκε τη θέση του μια χαρά στο χώρο ανάμεσα σε οδηγό και συνοδηγό. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα φαρδύ ράφι κυκλικού σχήματος, στη θέση που παραδοσιακά θα βρισκόταν ο επιλογέας ταχυτήτων. Στο πίσω μέρος του ενσωματώνει ασύρματη βάση φόρτισης κινητού τηλεφώνου, ενώ το εμπρός τμήμα αναγράφει το λογότυπο της Cassina και τον αριθμό αντιτύπου του αυτοκινήτου πάνω σε μπλε δέρμα[6]. Παρά τα φαινόμενα, δεν ενοχλεί καθόλου ούτε από τη θέση του οδηγού, ούτε από του συνοδηγού. Πρέπει να προσπαθήσει πολύ κανείς για να το ακουμπήσει με το πλάι του ποδιού του και πάλι όχι περισσότερο από όσο μια συμβατική κονσόλα. Μπορεί να λέγεται tavolino αλλά δεν είναι τραπέζι, ούτε καν coffee table. Είναι μια μικρή συμβολική χειρονομία, που κάνει το εσωτερικό πιο οικείο, πιο φιλόξενο, εν τέλει πιο ιταλικό[7].

Αντίστοιχα φιλόξενη και ιταλική αίσθηση έδιναν και τα καθίσματα του αυτοκινήτου. Η Cassina συμμετείχε και στην επιλογή των επενδύσεων των καθισμάτων, καταλήγοντας με τη Lancia σε ένα μπλε βελούδο με μοτίβο που θυμίζει cannelloni. Παρά τη συνεχή είσοδο – έξοδο πλήθους ανθρώπων στο αυτοκίνητο, όπως μαρτυρούσαν οι δαχτυλιές στις piano black επιφάνειες, το ύφασμα των καθισμάτων έμοιαζε σαν να είχε μόλις ραφτεί. Η δε απόφαση να μην χρησιμοποιηθεί δέρμα στα καθίσματα της κορυφαίας έκδοσης του μοντέλου, πέρα από περιβαλλοντικά ορθή είναι και συνεπής με την παράδοση της Cassina που έχει αποδείξει ότι υπάρχουν πολλοί δρόμοι για την πραγματική πολυτέλεια.

Τα καθίσματα της Lancia Ypsilon Cassina 1/1906 (Πηγή: Lancia configurator)

Ένα μοτίβο που ήταν εύκολο να μεταφερθεί από την Pu+Ra HPE ήταν οι κύκλοι στο εσωτερικό. Ακολουθώντας τα κυκλικά σχήματα των πίσω φωτιστικών σωμάτων και του πλαισίου πίσω από το Calice, στο εσωτερικό βρίσκουμε κύκλους στο tavolino και στις επενδύσεις των εμπρός θυρών, αλλά μόνο ένα κυκλάκι για τον κεντρικό αισθητήρα του συστήματος ελέγχου του περιβάλλοντος του εσωτερικού χώρου, το οποίο η Lancia αποκαλεί SALA. Ο λόγος που μένω σε αυτό είναι γιατί στην Pu+Ra HPE το SALA ήταν σχεδιαστικά το επίκεντρο της διαμόρφωσης του εσωτερικού χώρου. Θα περίμενε κανείς μια αντίστοιχη έμφαση και στην περίπτωση της Ypsilon.

Το μοτίβο του κύκλου επαναλαμβάνεται στο εσωτερικό της Ypsilon

Ακολουθώντας τη σύγχρονη τάση, το εσωτερικό είναι εξοπλισμένο με δύο πανομοιότυπες οθόνες υψηλής ανάλυσης 10,25in η καθεμία. Είναι τοποθετημένες στην ίδια ευθεία με ένα σκαλοπάτι μεταξύ τους, με την οθόνη του πίνακα οργάνων τοποθετημένη πιο πίσω και την οθόνη του infotainment πάνω από τους κεντρικούς αεραγωγούς και τη σειρά φυσικών διακοπτών. Το κυκλικό module του SALA ολοκληρώνει τη σύνθεση, τοποθετημένο πάνω από την αριστερή πλευρά του infotainment, με ορατή όλη την περίμετρό του. Δεν γνωρίζω αν οι οθόνες καθαυτές μοιράζονται με κάποιο άλλο αυτοκίνητο του μητρικού ομίλου, ούτε και έχει ιδιαίτερη σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι εργονομικά έχουν τοποθετηθεί άψογα (τουλάχιστον για το δικό μου ύψος των 175εκ.) και είναι ορατές χωρίς κανένα πρόβλημα από το υπέροχο σε αίσθηση κατασκευής και σχεδιασμό τιμόνι. Οι δε διακόπτες λειτουργούν με ένα καθησυχαστικό “κλικ” που φωνάζει ποιότητα.

Εντυπωσιακό ταμπλό με οθόνες HD

Κάποια στιγμή έκλεισα τις πόρτες και έμεινα μέσα στο αυτοκίνητο για αρκετή ώρα. Μπορεί και να με ξέχασαν για λίγο. Σταδιακά άρχισε να “κλείνει” ο χώρος γύρω μου, να έρχονται τα χειριστήρια στις σωστές θέσεις. Αβίαστα. Το σκαλοπάτι στις οθόνες έγινε εργονομικά σωστό. To tavolino σαν να ήταν εκεί από πάντα. Οι φυσικοί διακόπτες όσοι έπρεπε και στις σωστές θέσεις. Δεν έχω οδηγήσει ποτέ άλλο αυτοκίνητο της ίδιας πλατφόρμας, αλλά αν μου έλεγαν “πάρε το keyfob και φύγε”, θα ρύθμιζα καθρέπτες, θα έβαζα ζώνη και θα έφευγα χωρίς ανάγκη καμιάς προσαρμογής. Νομίζω ότι αυτό λέει πολλά για τον πολύ ψαγμένο και πειστικό τρόπο που έχει δουλευτεί το εσωτερικό της Ypsilon.  Αν και έχω και εδώ κάποιες ενστάσεις, οι οποίες ακολουθούν αμέσως παρακάτω, ομολογώ ότι την ένιωσα την αίσθηση του σοφιστικέ ιταλικού σπιτιού που υποσχόταν ο Napolitano. Αν όντως είναι έτσι ή αν έπεσα πρόθυμα θύμα του ιταλικού hype θα φανεί στο μέλλον.

Τι θα μπορούσε να γίνει καλύτερα

Εδώ θα πρέπει να ανοίξω μια παρένθεση στο θετικό κλίμα, καθώς φτάσαμε στο σημείο των ενστάσεων που μοιραία θα υπήρχαν. Θα σταθώ σε μερικά σημεία που θα μπορούσαν να βελτιωθούν, είτε ως υλικά είτε ως φιλοσοφία, ξεκινώντας από τα πιο ανώδυνα και καταλήγοντας στα πιο σημαντικά.

Το φινίρισμα piano black είναι μια πληγή της αυτοκίνησης ακόμα μεγαλύτερη και από την υπερβολή των οθονών. Η Ypsilon δεν αποτελεί εξαίρεση. Εσωτερικά, ήταν ένας καλός δείκτης για να καταλάβει κανείς πόσοι άνθρωποι είχαν μπει, αγγίξει, περιεργαστεί και βγει από το αυτοκίνητο, καθώς ήταν γεμάτο δαχτυλιές. Προσπάθησα να το καθαρίσω με ένα πανάκι μικροϊνών που συμπτωματικά είχα μαζί μου, αλλά ήθελε δουλειά. Ακόμα πιο δύσκολα ήταν τα πράγματα στις pian black επιφάνειες του εξωτερικού, καθώς αράχνες έκαναν έντονη την εμφάνισή τους κάτω από τον (μάλλον άγριο και όχι κολακευτικό) φωτισμό του χώρου. ΟΚ, η 1/1906 ήταν προφανώς αντικείμενο εκδήλωσης περιέργειας από πολύ κόσμο, αλλά και πάλι περιμένεις να αντέξει λίγο καλύτερα τις μοιραίες κακουχίες σε βάθος χρόνου.

Ίσως το καταλάβατε και από την περιγραφή του εσωτερικού, αλλά το περίφημο SALA από πλευράς σχεδιασμού μοιάζει σαν να προστέθηκε βιαστικά εκ των υστέρων. Προσοχή, δεν εννοώ τη λειτουργία του συστήματος, καθώς δεν ήμουν σε θέση να την αξιολογήσω στατικά. Αναφέρομαι στο μικρό κυκλικό module πάνω από το infotainment, το οποίο δεν έχει ενταχθεί αρμονικά στον υπόλοιπο σχεδιασμό του εσωτερικού χώρου. Καταλαβαίνω την ανάγκη σύνδεσης με το μεγαλειώδες αντίστοιχο SALA module της Pu+Ra HPE, αλλά κρίνοντας από το τελικό αποτέλεσμα θα μπορούσε να λείπει και τελείως.

Όσο άνετα και αν ήταν τα καθίσματα της Ypsilon, όσο πολυτελές και αν δείχνει η επένδυση “velluto blu con trama a cannelloni”, απέχουν πολύ από εκείνα τα υπέροχα κίτρινα βελουτέ καθίσματα Cassina που είδαμε στην Pu+Ra HPE. Ελπίζω να τα δούμε σύντομα, είτε στην Ypsilon HF είτε στα μοντέλα που θα ακολουθήσουν από το 2026 και μετά.

Αφήνοντας τα επιδερμικά θέματα, πηγαίνουμε στον πιο σοβαρό προβληματισμό. Η νέα γλώσσα της Lancia όπως την είδαμε στην Pu+Ra HPE απαιτεί μέγεθος και τρέχοντα μέτρα για να αναπτυχθεί σωστά. Απαιτεί μήκος στον κάθετο σκέλος του Calice, χυτές γραμμές για την ενσωμάτωση της πίσω σφηνοειδούς αεροτομής με τα κυκλικά φωτιστικά σώματα, μεγάλο μήκος για τα τόξα που διατρέχουν το προφίλ του αυτοκινήτου, μικρές κολώνες στο glasshouse για να τρέξουν περιμετρικά οι οριζόντιες περσίδες που θαυμάσαμε στην Pu+Ra HPE. Ένα αυτοκίνητο της κατηγορίας Β δεν μπορεί να φιλοξενήσει αυτό το σχεδιαστικό λεξιλόγιο στην πλήρη έκτασή του. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ypsilon υστερεί στο σχεδιασμό της, απλώς ότι αφήνει υποσχέσεις που δεν θα εκπληρώσει η ίδια αλλά τα μεγαλύτερα μοντέλα της Lancia που θα εμφανιστούν μελλοντικά.

Τέλος (και αυτό δεν είναι παρατήρηση για την Ypsilon, αλλά για τη Lancia γενικότερα), θα πρέπει να θυμηθούμε όλοι ότι η Lancia ανέκαθεν ακροβατούσε ανάμεσα σε μια πολυτελή έκφραση αυτοκίνησης και σε ένα κυνήγι της υψηλής τεχνολογίας. Δεν ήταν ποτέ μια φίρμα του styling, με την έννοια μιας επιφανειακής, μεταμοντέρνας χρήσης συμβολικών σχεδιαστικών στοιχείων. Αντίθετα ήταν μια φίρμα του design, με τις σχεδιαστικές φόρμες να προκύπτουν ως αποτέλεσμα από τον τρόπο επίλυσης ενός μηχανολογικού προβλήματος. Η Lancia οφείλει να μας εξηγήσει σταδιακά με τα μοντέλα της σε ποια θέματα design απαντάει με τη νέα σχεδιαστική γλώσσα που παρουσίασε με την Pu+Ra HPE και εφάρμοσε τμηματικά στην Ypsilon. Η διάκριση ανάμεσα σε design και styling οφείλει να γίνει διακριτή.

Και κάπου εδώ τελειώνουμε με τις ενστάσεις, κλείστε την παρένθεση.

Τι πραγματικά αντιπροσωπεύει η νέα Ypsilon

Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι η Lancia δεν επανεισάγεται στο κοινό της με κάποιο πανάκριβο μοντέλο μεγάλης κατηγορίας. Είτε ήταν στρατηγική επιλογή, είτε ήταν λύση ανάγκης, η Ypsilon συνεχίζει τη γραμμή από εκεί που την αφήνει το μοντέλο του 2011 (Type 846), το οποίο κράτησε ζωντανή τη φίρμα τα τελευταία 13 χρόνια, έστω και στην εντατική.

Η πραγματική ταυτότητα της Lancia θα αποκαλυφθεί μέσα στα επόμενα 6 χρόνια: το 2026 με την νέα Aurelia, το 2028 με την νέα Delta και θα κορυφωθεί το 2030 με τη νέα Gamma (εσωτερικά γνωστή ως νέα Thema)[8]. Εκεί θα δούμε τη νέα σχεδιαστική γλώσσα αναπτυγμένη σε όλη της την έκταση, χωρίς τους περιορισμούς ενός μικρού αμαξώματος. Μαζί θα δούμε και τη σταδιακή προσέγγιση της Lancia στα δυναμικά χαρακτηριστικά που περιμένουμε από αυτήν.

Με άλλα λόγια η νέα Ypsilon δεν μπορεί ακόμα να φτάσει στο ιδανικό της νέας Lancia στην ολοκληρωμένη μορφή που μας υποσχέθηκε ο Napolitano και οι συνεργάτες του στην παρουσίαση του πλάνου αναγέννησης της φίρμας. Ακόμα και αν επιβεβαιώθηκε η έλευση της HF των 240 ίππων σε ένα χρόνο, ακόμα και αν έχουν αρχίσει να φουντώνουν οι φήμες για της συμμετοχή στο WRC από το 2026, είναι άδικο να περιμένουμε από την Ypsilon να σηκώσει το βάρος του ονόματος της Lancia άμα τη εμφανίσει. Η νέα Ypsilon αντιπροσωπεύει την έξοδο από την την εντατική και το άνοιγμα της πόρτας προς το μέλλον. Βάσει αυτών των στόχων θα πρέπει να κριθεί, και όχι με τις αλλοπρόσαλλα ποικίλες εκδοχές περί “ιδανικής Lancia” που έχουμε όλοι στο μυαλό μας.

Nel blu dipinto di Blu Lancia

Φεύγοντας από την έκθεση η βροχή συνεχιζόταν, αλλά δεν είχε πια σημασία. Για μένα το γκρι του Μιλανέζικου καιρού είχε ήδη δώσει τη θέση του στο Blu Lancia. Είναι αλήθεια ότι πήγα στην έκθεση προκατειλημμένος θετικά, ήθελα να μου αρέσει το αυτοκίνητο. Και χάρηκα πολύ που τελικά το βρήκα να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες, παρά τις ατέλειες και το χώρο για βελτίωση σε μελλοντικές εκδόσεις και μοντέλα. Επιφυλλάσομαι για την αίσθησή του στο δρόμο μέχρι να μου δοθεί η ευκαιρία να το οδηγήσω, αλλά ας μην γελιόμαστε, το αυτοκίνητο πατάει σε μια πολύ καλή πλατφόρμα και είναι σίγουρο ότι οι Ιταλοί θα βελτιώσουν ό,τι μπορούν ώστε να δώσουν το κάτι παραπάνω σε οδηγική αίσθηση.

Στο δρόμο για το αεροδρόμιο επανερχόταν στο μυαλό μου μια σκέψη που είχα σημειώσει πριν λίγο καιρό: ότι οι Lancia πάντα ήταν ανώτερες από το άθροισμα των μερών τους. Αυτό ακριβώς είχε συμβεί με τη Lancia Delta, η οποία όταν παρουσιάστηκε το 1979 δεν ήταν παρά ένα Fiat Ritmo με κομψό ιταλικό κοστούμι.[9] Κάτι αντίστοιχο (ελπίζω ότι) θα  συμβεί και με τη Lancia στη νέα της εποχή. Διαφωνήστε ελεύθερα. Αλλά το ίδιο ελεύθερα επιτρέψτε μου να πιστεύω ότι θα τα καταφέρει. Γιατί ανεξάρτητα από την πορεία της τα τελευταία χρόνια, η Lancia είναι μια από τις σπουδαιότερες αυτοκινητοβιομηχανίες όλων των εποχών. Και το όνομά της μπορεί ακόμα να εμπνεύσει άπαντες – σχεδιαστές, μηχανικούς, επενδυτές, αγοραστές – να κοιτάξουν στο μέλλον κατάματα, με την ίδια αισιοδοξία που το κοίταξε ο ιδρυτής της Vicenzo Lancia πίσω στο 1906.

Κείμενο: Γιώργος Ατσαλάκης / Αρχιτέκτονας Μηχανικός

Φωτογραφίες: Γιώργος Ατσαλάκης (εκτός αν αναγράφεται διαφορετική πηγή)

[1] Εδώ το πρόγραμμα του tour.

[2] Αξίζουν ευχαριστίες στο διευθυντικό προσωπικό της έκθεσης για τον τρόπο που βγήκαν από το δρόμο τους για να με εξυπηρετήσουν. Θα είχαν κάθε δίκιο να αρνηθούν. Έχω ήδη στείλει το κατάλληλο ευχαριστήριο email εκεί που πρέπει.

[3] Lancia Stellantis &You Milano, Via Gattamelata 41, 20149, Milano MI, Italy

[4] Στο 34:43 του video της παρουσίασης της Ypsilon Edizione Limitata Cassina στις 14 Φεβρουαρίου 2024.

[5] Η Cassina είναι μία από τις επιδραστικότερες βιομηχανίες hi-end επίπλων της Ιταλίας, με πολλούς διάσημους Ιταλούς και ξένους σχεδιαστές να έχουν υπογράψει τις δημιουργίες της. Εδώ η αναφορά για την Ypsilon στο website τους και εδώ η αντίστοιχη αναφορά για τη συμμετοχή τους στο σχεδιασμό της Pu+Ra HPE.

[6] 1906 αντίτυπα της Lancia Ypsilon Edizione Limitata Cassina θα παραχθούν, τιμώντας το έτος ίδρυσης της Lancia.

[7] Το αυτοκίνητο που είχα μπροστά μου ήταν μια διασημότητα, καθώς έφερε στο tavolino του τον αριθμό 1/1906 και έχει πρωταγωνιστήσει στις περισσότερες προωθητικές φωτογραφίσεις του μοντέλου. Ο προβοκάτορας εαυτός μου σκεφτόταν ότι οι Ιταλοί θα μπορούσαν να έχουν κολλήσει ένα κομματάκι δέρμα με το νούμερο 1/1906 σε όλα τα αυτοκίνητα του tour γνωριμίας με το κοινό, αλλά δεν ασχολήθηκα να επαληθεύσω τη φήμη. Πάντως η αριστερή γωνία του δερμάτινου φινιρίσματος ήταν ελαφρώς ξεκολλημένη.

[8] Τουλάχιστον αυτή είναι η τελευταία εξέλιξη στη σειρά εμφάνισης σύμφωνα με τον Georg Kacher του Car Magazine.

[9] Εντάξει, και μια ελαφρώς διαφορετική πίσω ανάρτηση.