Η Ασύγκριτη Lancia Stratos! (VIDEO)

Όλοι γνωρίζουμε τον άρρηκτο δεσμό της Lancia με το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Rally, μία ιστορία που κρατάει από την εποχή της Fulvia HF και τις νίκες του Sandro Munari. Η πραγματική καθολική επικράτηση της Lancia ως ο πλέον πολυνίκης κατασκευαστής στο στίβο των Rally, ως η ομάδα-στόχος όλων των υπόλοιπων συμμετεχόντων ξεκίνησε από τότε που εκίνησε στην πρώτη της Ειδική Διαδρομή η Lancia Stratos, το πρώτο supercar παντός εδάφους που σχεδιάστηκε και εξελίχθηκε με μοναδικό σκοπό την κατάκτηση νικών στα σκληρά χώματα και στις φιδίσιες ασφάλτινες διαδρομές του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Rally.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’70 το ενδιαφέρον των κατασκευαστών αυτοκινήτου για τους αγώνες Rally είχε αρχίσει να γίνεται  μεγαλύτερο και, παρά τις επιτυχίες με την Fulvia, ο επικεφαλής της Lancia Corse, Cesare Fiorio έβλεπε ότι οι ευτυχισμένες ημέρες ήταν μετρημένες.
Ο πήχης εκτινάχθηκε όταν στο χορό μπήκε η Alpine Renault A110 και, εν μέρη, όταν η Porsche κατέβασε την 911, και αυτό διότι οτιδήποτε εμφανιζόταν στα Rally είχε σαν βάση μοντέλα μαζικής παραγωγής μεν αλλά τα συγκεκριμένα αυτοκίνητα ήταν καθαρόαιμες sport κατασκευές ενώ η Fulvia είχε σχεδιαστεί ‘‘για να μεταφέρει τις κυρίες στα παντοπωλεία”, κατά τα λεγόμενα του Fiorio.
Βλέποντας αυτήν την κατάσταση  ο Cesare Fiorio κάλεσε όλα τα μέλη της ομάδας γύρω του και τους ζήτησε από τον καθένα ξεχωριστά να του πει πως ονειρεύονται και πως θα πρέπει να είναι ένα νέο αγωνιστικό αυτοκίνητο.

Ο Sandro Munari του είπε πως χρειαζόταν ένα αυτοκίνητο 300hp και οι μηχανικοί ήθελαν να έχουν εύκολη πρόσβαση στα μηχανικά μέρη, για να διευκολύνουν και να επιταχύνουν την εργασία τους όταν αυτή θα χρειαζόταν στα Service Park  των ειδικών διαδρομών. Όλα αυτά προϋπέθεταν τον κινητήρα  τοποθετημένο πίσω, και σε αντίθεση με τους Γάλλους της Alpine, ένα βαρύτερο πλαίσιο αμαξώματος για να έχουν την δυνατότητα χρήσης μεγαλύτερου κινητήρα ώστε να παράγει υψηλές τιμές ροπής.

Στην  Έκθεση Αυτοκινήτου του Τορίνο που διεξήχθη από τις 28 Οκτωβρίου με 8 Νοεμβρίου το 1970, ο οίκος Bertone παρουσίασε ένα φουτουριστκό αυτοκίνητο εν ονόματι Stratos Zero δια χειρός Marcello Gandini βασισμένο σε μηχανικά μέρη από Fulvia 1.6 HF.  Ο Cesare Fiorio οραματίστηκε να γίνει το συγκεκριμένο εντυπωσιακό πρωτότυπο το επόμενο αγωνιστικό της Lancia αλλά μεγάλες αλλαγές ήταν απαραίτητες καθώς ήταν ιδιαίτερα δύσχρηστο για τους αγώνες, με την μεγάλη και κάθετη γυάλινη επιφάνεια μπροστά και την είσοδο στο cocpit α λα Isetta.

Τον επόμενο χρόνο ακριβώς ο Gandini παρουσίασε τo επίσημο Concept της Lancia Stratos στο Motor Show του Τορίνο, σύμφωνα με τις επιταγές του Fiorio αλλά χωρίς κινητήρα.
Ενώ ένας  νέος κινητήρας, που όμως δεν κατασκευάστηκε ποτέ, σχεδιαζόταν για την Stratos, στο ενδιάμεσο και για να ξεπεράσει αυτό το πρόβλημα ο Bertone, που εκείνο τον καιρό δούλευε επίσης πάνω στην Ferrari Dino με τον 2.418 κ.εκ. DOHC  V6 65 μοιρών, δανείστηκε τον κινητήρα και τον τοποθέτησε σε εγκάρσια θέση πάνω το σύστημα μετάδοσης. όπως στην Ferrari.
Μια μέρα παρουσίασε στους ανθρώπους της Lancia μια Stratos σε πλήρη λειτουργία. ”Τι κινητήρα φοράει..?” Τον ρώτησαν, ”Μην ανησυχείτε, φοράει έναν κινητήρα της Ferrari!”

Ενθουσιασμένοι με την ιδέα του κινητήρα της Ferrari ο Cesare Fiorio ξεκίνησε τις διαδικασίες για να πείσει τον Enzo να πουλήσει στην Lancia μερικές εκατοντάδες κινητήρες για την Stratos ώστε να κατασκευαστούν και τα απαραίτητα αυτοκίνητα δρόμου, 500 τον αριθμό, για να πάρει έγκριση τύπου όπως απαιτούσε η Παγκόσμια Ομοσπονδία Αυτοκινήτου.
Αρχικά ο Enzo Ferrari δεν ήθελε να διαθέσει τους κινητήρες του για ένα αυτοκίνητο που έβλεπε ως άμεσα ανταγωνιστικό στην Dino 246 GT αλλά, όταν η παραγωγή της τελευταίας σταμάτησε έδωσε το τελικό ok.
Μιας και κυκλοφόρησαν διάφοροι αστικοί μύθοι στο διαδίκτυο περί της συνολικής παραγωγής λιγότερων μονάδων αυτών που προέβλεπε η ομοσπονδία, πρέπει να γίνει σαφές ότι επειδή η Lancia αρχικά δεν πρόλαβε να κατασκευάσει τις 500 μονάδες όπου όριζε ο κανονισμός για το Group 4, η Stratos το ’72 και ‘73 έτρεξε αρχικά στην κατηγορία Group 5, ενώ αργότερα, στα τέλη του ’74, ο κανονισμός έτσι και αλλιώς άλλαξε (για όλους) και οι απαιτούμενες μονάδες για την συμμετοχή στο Group 4 κατέβηκε στις 400 μονάδες, οπότε η Lancia Stratos έγινε αποδεκτή έτσι και αλλιώς.
Αιτία για την καθυστέρηση της παραγωγής της έκδοσης Stradale ήταν, όπως αναφέραμε και σε άλλο σημείο, η άρνηση της Ferrari αρχικά να διαθέσει και έπειτα να κατασκευάσει τον κινητήρα V6. Μπορεί να ανήκαν και οι δύο εταιρείες στον ίδιο Όμιλο αλλά το εγχείρημα ήταν δύσκολο εξ αρχής αφού υπήρχαν, και ακόμα υπάρχουν, ιδιαίτερα ‘στεγανά’ ανάμεσα στην Ferrari και τις υπόλοιπες μάρκες του τότε Gruppo Fiat, νυν FCA.
Η λύση στο να πεισθεί ο ‘Drake’ ήρθε έπειτα από πολύπλευρες πιέσεις. Το 1969 η Fiat είχε αγοράσει το τμήμα των αυτοκινήτων παραγωγής της Ferrari και τον ρόλο του Γενικού Διευθυντή τον είχε αναλάβει ο Ugo Gobbato, ο οποίος το 1970 ανέλαβε την ίδια θέση και στην Lancia, οπότε και μπόρεσε να συγκλίνει τις δυνάμεις και να πείσει την Fiat στο να γίνει το deal αλλά και να χρηματοδοτήσει το project. Ο Cesare Fiorio επίσης εκμεταλλεύτηκε τις άριστες προσωπικές του σχέσεις με τον Enzo αλλά και την ανταπόδοση του δανεισμού του Sandro Munari στην Scuderia με την οποία και κέρδισε το Targa Florio το 1972 οδηγώντας μίαFerrari 312PB.
Συνολικά πάντως κατασκευάστηκαν 515 Stratos για τον δρόμο. Το αμάξωμα ετοιμαζόταν από τον Bertone στο Grugliasco και η τελική συναρμολόγηση γινόταν στο εργοστάσιο της Lancia στο Chivasso, η έκδοση για τον δρόμο HF Stradale  είχε απόδοση 192hp με τα τριπλά καρμπυρατέρ της Weber και χειροκίνητο σασμάν πέντε σχέσεων, με την 1η Dog-leg, διαφορικό περιορισμένης ολίσθησης. και βάρος 980Kg. Όλα αυτά μεταφράζονται σε 5,8 κιλά ανά ίππο χαρίζοντας στην Stratos κορυφαίες επιδόσεις, με 5,5 sec για τα πρώτα 100km/h και τελική στα 230km/h.

Εφόσον συμφώνησαν με τον Enzo Ferrari, τον Φεβρουάριο του 1972  ξεκίνησαν την εξέλιξη του αυτοκινήτου όπου σε αυτό συνέλαβαν ο Sandro Munari και ο οδηγός της Formula 1 της Ferrari Mike Parkes. Ο αρχικός κινητήρας με δύο βαλβίδες ανά κύλινδρο απέδιδε 240hp και θα κάνει ντεμπούτο με τον Μunari τον Νοέμβρη του ίδιο χρόνου στο Tour de Corse όπου θα εγκαταλείψει από μετάδοση.

Τον επόμενο χρόνο η απόδοση του δωδεκαβάλβιδου κινητήρα θα σκαρφαλώσει στους 260hp και θα κάνει την πρώτη του νίκη, στο Rallye Firestone της Ισπανίας τον Απρίλιο, με οδηγό τον Munari και συνοδηγό τον Mario Μannucci στην μοναδική συμμετοχή της Lancia.

Τον ίδιο χρόνο θα κάνει τρέξει και σε ασφάλτινο event έναντι αυτοκινήτων πίστας, τον γνωστό αγώνα του Targa Florio όπου θα τερματίσει στην δεύτερη θέση γενικής στα χέρια των Sandro Munari και Jean-Claude Andruet πίσω από την Porsche Carrera RSR των Herbet Müller και Gijs van Lennep.
Στο τέλος της χρονιάς θα παρουσιαστεί ο εικοσιτετραβάλβιδος V6 με απόδοση 300hp, μαζί και ο Turbo με τους 560hp για αγώνες πίστας.

To Οκτώβριο του 1974 το όριο των κανονισμών για 500 μονάδες παραγωγής για αποδοχή στο Group 4 αλλάζει και κατεβαίνει στις 400 μονάδες που η Lancia είχε είδη έτοιμες και έτσι εισέρχεται στο παγκόσμιο πρωτάθλημα ξεκινώντας την απόλυτη κυριαρχία!
Παρότι η Lancia ξεκίνησε την σεζόν του 1974 με την Fulvia και έχοντας μόνο μια 3η θέση στο Safari με τον Sandro Munari , θα κάνει 3 νίκες προς το τέλος της σεζόν, δύο με τον Munari στο ντεμπούτο του αυτοκινήτου στο San Remo και μία στο Καναδικό Rally της λίμνης Rideau και η τρίτη με τον Jean-Claude Andruet στον τελευταίο αγώνα της σεζόν στον Tour de Corse και θα κλέψει τον τίτλο από την Fiat και το 124 Abarth.

Πολλοί τότε θεωρούσαν την Stratos ακατάλληλη για ειδικές συνθήκες αλλά διαψεύσθηκαν ήδη από την αρχή της νέας σεζόν του 1975, όταν ο Munari κέρδισε στις μικτές συνθήκες του Monte Carlo και ο Björn Waldegård  στην χιονισμένη Σουηδία. O Σουηδός πιλότος θα μπορούσε να επαναλάβει την νίκη του και στο RAC, αφού κέρδισε τις περισσότερες ειδικές στις λάσπες της Αγγλίας αποδεικνύοντας την ταχύτητα του αυτοκινήτου σε οποιαδήποτε επιφάνεια, αλλά τα προβλήματα που αντιμετώπισε στην αρχή του αγώνα τον είχαν βγάλει εκτός διεκδίκησης της νίκης ή του βάθρου.

Οι Lancia Stratos θα κερδίσουν επίσης στον San Remo με τον Waldegård και στο Tour de Corse με τον Bernard Darniche εξασφαλίζοντας και το τίτλο της σεζόν.

Το 1976 θα ξεκινήσουν με το εντυπωσιακό 1-2-3 στο Monte Carlo ξανά με νικητή τον Munari, 2ο τον Björn Waldegård και 3ο τον Bernard Darniche. Ο Μunari στη συνέχεια θα κερδίσει και στο Rally Πορτογαλίας πριν κλείσει η σεζόν με την έξαρση της αντιπαράθεσης μεταξύ του Munari και Waldergard. Αυτή κορυφώθηκε στο San Remo όταν ο Björn Waldegård θέλοντας να ταπεινώσει τον Ιταλό μέσα στην έδρα του παράκουσε τις εντολές της ομάδας και τον κέρδισε για 4 δευτερόλεπτα, έπειτα από αυτό η Lancia τον απέλυσε και ο Σουηδός βρήκε καταφύγιο στην Ford.
Παρόλα αυτά η Stratos θα κερδίσει τον τρίτο στην σειρά και τελευταίο παγκόσμιο τίτλο.

Το 1977 θεσπίζεται  το πρώτο κύπελλο οδηγών και παράλληλα αλλάζουν οι κανονισμοί καταργώντας τις πολυβάλβιδες κεφαλές, ευνοώντας την Ford και γι’αυτό η Fiat σταματά την εξέλιξη της Stratos για να ρίξει το βάρος στο 131 Abarth, παρά ταύτα το δίδυμο Lancia – Munari δεν πτοείται με την χρησιμοποίηση της 12βάλβιδης Stratos ο οποίος θα κερδίσει για 3η συνεχόμενη φορά στο Monte Carlo.

O Sandro Munari θα πάρει και μία 3η θέση στο Safari και θα κερδίσει για ένα βαθμό τον μεγάλο αντίπαλο του Björn Waldegård στο κύπελλο οδηγών. Ο τίτλος κατασκευαστών θα πάει στην Fiat που θα ξεκινήσει την κυριαρχία της με το 131 Abarth.

Είναι προφανές ότι αν η Fiat δεν είχε σταματήσει την εξέλιξη της Stratos το αυτοκίνητο θα κέρδιζε για πολλά χρόνια ακόμη και ίσως να είχε πετύχει ανάλογα αποτελέσματα με αυτά της Integrale μια δεκαετία αργότερα, απόδειξη αυτού είναι ότι η Stratos κέρδιζε σε παγκόσμιο επίπεδο μέχρι το 1981. Το 1978 η Stratos κέρδισε στα χέρια του κυπελλούχου της χρονιάς  Markku Alen στον San Remo και στο Ισπανικό Rally με τον Tony Carello.

To 1979 θεσπίζεται το πρώτο παγκόσμιο πρωτάθλημα οδηγών με νικητή τον Björn Waldegård ο οποίος είδε την παλιά του αγάπη να μετατρέπεται σε κακός δαίμονας 3 φορές στο διάβα του. Στο Monte Carlo εκείνης της χρονιάς η γαλάζια Stratos της ιδιωτικής ομάδας του Γάλλου Chardonnet στα χέρια του Bernard Darniche την τελευταία νύχτα του αγώνα κάλυψε  την διαφορά 2 και κάτι λεπτών που υπήρχε και του έκλεψε την νίκη και το ίδιο σκηνικό πήγε να επαναληφθεί στον εθνικό μας αγώνα, στο Acropolis, αλλά ευτυχώς για τον Waldegård o Darniche εγκατέλειψε.

H Lancia Stratos θα κατακτήσει άλλες δύο νίκες το 1978, στον αγώνα του San Remo αυτή την φορά στα χέρια του  Antonio Fassina της ιταλικής ομάδας Jolly Club αλλά και στο Tour de Corse και πάλι με τον  Darniche .

Το 1980 δεν πέτυχε κάποια νίκη ή κάποιο βάθρο αλλά η Stratos θα επανέλθει την επόμενη χρονιά με την τελευταία της νίκη σε παγκόσμιο επίπεδο στο αγώνα όπου έκανε το ντεμπούτο της ως αγωνιστικό το 1972 και κατέκτησε τον πρώτο της τίτλο το 1974, στο Tour de Corse, στα χέρια ξανά του  Bernard Darniche της ομάδας του Γάλλου Chardonnet γράφοντας συνολικά 18 νίκες στο παλμαρέ της.

Lancia Stratos Gr 5 Turbo ‘Giro d’Italia’

Πριν κλείσουμε το αφιέρωμα μας αξίζει να αναφέρουμε ότι πίσω στο 1976 η Stratos Turbo του Group 5 με τους 560 ίππους κέρδισε το Giro d’ Italia σε συνέχεια μιας προσπάθειας για επιτυχίες στους αγώνες GT, έναντι των αυτοκινήτων του χώρου όπως Porsche 935, BMW CLS και Ferrari 512BB/LM, που ξεκίνησε από το 1974 .
Η εμπειρία της Turbo γέννησε την επιτυχημένη Beta Monte Carlo Turbo που κατέκτησε 3 παγκόσμιους τίτλους το 1979, 1980 και 1981 στην κατηγορία κάτω των δύο λίτρων. Ευθεία απόγονος της Stratos ήταν και η περιβόητη 037 που κατέκτησε το παγκόσμιο τίτλο κατασκευαστών το 1983 νικώντας το ”πολύ” τετρακίνητο Audi Quattro όπου βρισκόταν ήδη στην τρίτη του χρονιά εξέλιξης. 

Εν κατακλείδι η Lancia Stratos αποτέλεσε ένα από τα σπουδαιότερα, αν όχι ΤΟ σπουδαιότερο, αυτοκίνητο στην ιστορία των Rally. Δεν ήταν απλά μια εξωτική παρουσία αλλά έθεσε τα πρότυπα για όλα τα μετέπειτα αγωνιστικά αυτοκίνητα  καθιερώνοντας προχωρημένες τεχνολογικές εφαρμογές πολύ μπροστά από την εποχή της και εμπνέοντας έτσι τους μετέπειτα κανόνες των Gr.B και την συνέχεια τους τα WRC, όλα αυτά με μοναδική ομορφιά και ήχο ‘όπως αρμόζει σε μια γνήσια  Prima Donna.

Γιώργος Φωτεινός
Επιμέλεια κειμένου: Νίκος Κουμπής