Ήρωες από τα παλιά: Η ανεκπλήρωτη υπόσχεση του Alessandro Nannini

Μπορεί εδώ και καιρό οι Ιταλοί πιλότοι να έχουν μικρή παρουσία στην Formula 1, και σήμερα ο μοναδικός εκπρόσωπος τους να είναι ο Antonio Giovinazzi της Alfa Romeo, αλλά μέχρι πριν μερικά χρόνια η Ιταλία ήταν από τις πλέον παραγωγικές χώρες σε πιλότους F1

Το Πρωτάθλημα Οδηγών δεν βρίσκεται σε Ιταλικά χέρια από την εποχή του Ascari, πολλά ταλέντα όμως έδειξαν πως είχαν τη κατάλληλη δυναμική για να το κατακτήσουν, ιδίως από τα τέλη του ’70 ως τις αρχές των 90ies, με τον Michele Alboreto να είχε την μεγαλύτερη ευκαιρία το 1985. Η ατυχία όμως, όπως και οι κακές επιλογές, στέρησαν την δυνατότητα από αρκετούς άλλους όπως ο De Cesaris η o Elio De Angelis, που χάθηκε νωρίς και πριν προλάβει να μετουσιώσει την αδιαμφισβήτητη ταχύτητα του σε απτά αποτελέσματα, τον Capelli, που κατάπιε ο εσωτερικός μηχανισμός εξόντωσης της Ferrari, ενώ πολύ κοντά στο όνειρο έφτασε αργότερα, ίσως υπερβολικά αργά ηλικιακά ο Riccardo Patrese με την Williams, πριν φτάσουμε σε πιο σύγχρονες εποχές με Giancarlo Fisichella και Jarno Trulli, να μένουν ουσιαστικά ανεκμετάλλευτοι.

Ανάμεσα τους όμως πέρασε ο Alessandro Nannini, ο φέρελπις νέος από την Σιένα που πρόλαβε αφήσει μια υπόσχεση, προτού όμως ένα ατύχημα με ελικόπτερο τον εμποδίσει να την τηρήσει.

Πάμε λοιπόν στις αρχές του ’80, βάλτε στο youtube μια συλλογή της αδελφής του Gianna να παίζει μουσική, και ας διαβάσουμε για τον πιλότο που δεν ψάρωσε ποτέ, ούτε καν με την Ferrari.

Ο Alessandro Nannini ήταν τυχερό παιδί, ο πατέρας του Danilo ήταν πολύ πετυχημένος επιχειρηματίας στον κλάδο της αρτοποιείας/ζαχαροπλαστικής που κατάφερε, με όπλο το ιδιαίτερο Χριστουγεννιάτικο γλυκό Panforte di Siena για το οποίο φημιζόταν η οικογενειακή επιχείρηση, να επεκταθεί σε όλη τη χώρα.
Όντας ο μικρότερος τριών αδελφών, ο βενιαμίν Nannini μπόρεσε να εκμεταλλευτεί την οικογενειακή περιουσία για να ‘παίξει’ με τα αγαπημένα του αυτοκίνητα. Η αρχή λοιπόν της καριέρας του είναι κάπως κοινότυπη, φαινομενικά ίδια με εκείνη και άλλων γόνων που ήθελαν να σκοτώσουν την ώρα και να το παίζουν πρωταθλητές.
Ο Alessandro αγόρασε με το χαρτζιλίκι του ένα Citroën Dyane, και με εκείνο, κρυφά από τον πατέρα του, άρχισε να συμμετέχει το 1976 σε τοπικούς αγώνες Rally. Και εδώ αρχίζει όμως η διαφορά του με τους άλλους playboys… ο Alessandro κατάλαβε νωρίς ότι ήταν πραγματικά ταχύς και ικανός, και μπορούσε να αντιλαμβάνεται την πλήρη λειτουργία του αυτοκινήτου και τις αντιδράσεις του, και έτσι αποφάσισε να ασχοληθεί με τους αγώνες αυτοκινήτων σοβαρά, επαγγελματικά και για πρωταθλητισμό.

Μετά από επιτυχίες στις μικρές κατηγορίες, και αφού έγινε πλέον γνωστή η δραστηριότητα του, το 1978 αγόρασε μια μεταχειρισμένη Lancia Stratos για να δοκιμαστεί εναντίων των κορυφαίων πληρωμάτων.
Τότε γνωρίστηκε, μέσω των επαγγελματικών δραστηριοτήτων του πατέρα του με τον Paolo Barilla, της γνωστής οικογενείας των βιομηχάνων ζυμαρικών και που έφτασε μέχρι την F1, που τον έπεισε να στραφεί στους αγώνες πίστας.

Με μια τέτοια Formula Abarth ξεκίνησε η καριέρα στις πίστες του Alessandro Nannini

Το 1980 συμμετείχε για πρώτη φορά στην Formula Abarth και το 1981 κέρδισε τον τίτλο, με αποτέλεσμα να τον προσλάβει η Scuderia Minardi για να τρέξει στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα F2 από την επόμενη χρονιά.

Σε αυτό το σημείο σταμάτησε να χρηματοδοτεί ο ίδιος την προσπάθεια του, αποφάσισε πως από εκείνη τη στιγμή και για όσο θα τρέχει θα αμείβεται και απαίτησε από την Minardi να προσληφθεί σαν επαγγελματίας.
Η μικρή ομάδα από την Faenza μπορεί να μην ήταν σε θέση να διεκδικήσει νίκες αλλά ο Giancarlo Minardi ήξερε να εντοπίζει ταλέντα, και ο Alessandro έδειξε πως είχε την κατάλληλη μαχητικότητα για αγώνες μονοθεσίων υψηλού επιπέδου.

Το 1985 η Minardi ανέβηκε κατηγορία και συμμετείχε στο Πρωτάθλημα της F1 αλλά ο Nannini, παρ’ότι αυτός πραγματοποίησε τις χειμερινές δοκιμές εξέλιξης της Μ184-Alfa Romeo, δεν μπόρεσε να συμμετάσχει γιατί η FIA δεν του παραχώρησε την απαιτούμενη Super License.

Το 1986 όμως, έπειτα από την απαραίτητη προϋπηρεσία στην F3000, έγινε επιτέλους το ντεμπούτο του Nannini στην κορωνίδα του μηχανοκίνητου αθλητισμού, στο τιμόνι μιας Minardi M185B και με team mate τον έμπειρο Andrea De Cesaris.
Η ομάδα όμως ήταν κάτι παραπάνω από ερασιτεχνική, τα σασί ήταν λίγα και βαριά, με ξεπερασμένα υλικά κατασκευής, ενώ ο Giancarlo Minardi επιβίωνε στο χώρο κυριολεκτικά χάρη στη συμπάθεια των άλλων ομάδων που τον βοηθούν χαρίζοντας του ανταλλακτικά που δεν χρειάζονταν πλέον.

Στην Minardi το 1986

Είναι χαρακτηριστικό ότι η ομάδα δεν έκανε καθόλου ιδιωτικές δοκιμές και τα λάστιχα, μέχρι να συνάψει συμφωνία με την Pirelli, ήταν ευγενική προσφορά του Enzo Ferrari. Η σεζόν, αποδείχθηκε τραγική, παρά την εμφανή βελτίωση προς το τέλος, και οι Minardi τερματίσαν μονάχα σε ένα GP, στο Μεξικό, με τον De Cesaris 8o και τον Nannini 14o.

Η επόμενη χρονιά ξεκίνησε με συγκρατημένη αισιοδοξία, άλλωστε o De Cesaris παραλίγο να τερματίσει στους βαθμούς στη Βραζιλία του ’86, αν δεν εγκατέλειπε πάλι από κινητήρα, και η Minardi μπόρεσε να ανεβάσει τον προϋπολογισμό όταν ο πολύπειρος πιλότος μετακινήθηκε στην Brabham και στη θέση του ήρθε ο Adrian Campos, pay driver από την Ισπανία.
Ο Nannini προήχθη σε πρώτο οδηγό της Minadi αλλά, και πάλι, αναγκάστηκε να υπομείνει σειρά εγκαταλείψεων εξ αιτίας του εντελώς αναξιόπιστου κινητήρα V6 Turbo της Motori Moderni, που υπολειπόταν και κατά 150 ίππους από τον ανταγωνισμό. Παρόλα αυτά όμως, με δύο 11ες θέσεις και μια εξαιρετική εμφάνιση στην Γερμανία, όταν εγκατέλειψε όντας 7ος και στο δρόμο για τους πρώτους του βαθμούς, πέτυχε επιτέλους τη μεταγραφή σε μια κορυφαία ομάδα.

Detroit 1987

Το 1988 o Nannini κλήθηκε να συμπληρώσει το ζευγάρι οδηγών της Benetton με τον Thierry Boutsen και, επιτέλους, στο τιμόνι ενός ανταγωνιστικού μονοθεσίου μπόρεσε να σκοράρει τους πρώτους του βαθμούς και να αποδείξει την αξία του.
Στο Silverstone κατέκτησε την 3η θέση υπό καταρρακτώδη βροχή, επίδοση που επανέλαβε στη Jerez, αλλά όταν έφτασε στο Hockenheim είναι που έδειξε σε όλους τη δυναμική του. Στη Γερμανική πίστα διεκδίκησε τη νίκη από τον Ayrton Senna, πετυχαίνοντας πολλές φορές τον ταχύτερο γύρο, πριν αναγκαστεί να τερματίσει τελικά 18ος έπειτα από μηχανικό πρόβλημα στον κινητήρα Ford.

Το 1989 ο Boutsen μετακινήθηκε στην Williams, και στην Benetton ήρθε ο Johnny Herbert, που λόγω σχέσεων με την Ford απέκλεισε τον Michele Alboreto. Η ομάδα προβιβάζει τον Nannini σε πρώτο οδηγό και ο ίδιος την δικαιώνει με το να είναι ταχύτερος από τον Βρετανό, που ακόμα δεν είχε ανακάμψει από το τρομακτικό ατύχημα του στην F3000.

Ο Alessandro έφερε την Β188 στην 3η θέση σε Imola και Silverstone και στη 2η στην Suzuka πίσω από τον Ayrton Senna, θέση που όμως μετατράπηκε σε νίκη, την μοναδική της καριέρας του, μετά τον αποκλεισμό του Βραζιλιάνου.
Στο τέλος της σεζόν ο Nannini είχε εκτοπίσει εντελώς τον Herbert, πετυχαίνοντας τους 37 από τους 39 βαθμούς της Benetton.

η πρώτη και μοναδική του νίκη στην F1, στη Suzuka του 1989

Στο τελευταίο GP της χρονιάς, στην Αυστραλία, συνέχισε να πρωταγωνιστεί, και απέδειξε ότι βρισκόταν σε ιδιαίτερα καλή φόρμα όταν τερμάτισε πάλι 2ος, πίσω από τον πρώην team mate του Thierry Boutsen με Williams.

Με την Benetton B189

Από το 1990 η Benetton άρχισε να κάνει σαφές ότι στόχευε στον τίτλο. O Flavio Briatore είχε απολύσει τον Herbert ήδη από τα τέλη της προηγούμενης σεζόν, όταν τον αντικατέστησε ο άσσος των αυτοκινήτων τουρισμού Emanuele Pirro, και τώρα δίπλα στον Nannini έφερε τον Nelson Piquet.
Ο Alessandro όμως δεν μάσησε καθόλου από την παρουσία του πολύπειρου Βραζιλιάνου στην ομάδα και ήδη απο τις χειμερινές δοκιμές έδειξε ότι μπορούσε να σταθεί επάξια στο ύψος του τρεις φορές πρωταθλητή.
Η δεύτερη χρονιά με την Benetton ξεκίνησε δυναμικά τερματίζοντας τρίτος σε Imola και δεύτερος στο Hockenheim.

Στην Ουγγαρία ήταν ταχύτατος και όντας στη 2η θέση κυνηγούσε, μαζί με τον Senna, τον Boutsen στη κορυφή, όμως ο Βραζιλιάνος τον …εκτόπισε άγαρμπα στο σικέιν με αποτέλεσμα να εγκαταλείψει.

Η στιγμή που ο Senna …έκανε πέρα τον Nannini στην Ουγγαρία το 1990

Το καλοκαίρι η Scuderia Ferrari, που τον είχε βάλει στο μάτι από τα τέλη του 1989, έκανε την επίσημη πρόταση για να φέρει τον Nannini στο Maranello αλλά ο Alessandro, έχοντας δει τι έπαθε ο Alboreto από την αντιμετώπιση του Barnard, αρχικά αρνήθηκε προτιμώντας να μείνει στην Benetton και στον Flavio Briatore.
Η κίνηση του Nannini έκανε μεγάλη εντύπωση τότε, καθώς ήταν κοινή πεποίθηση πως κανένας Ιταλός δεν θα αρνούνταν μια θέση επίσημου οδηγού στη Ferrari, πόσο μάλλον από την πρώτη συνάντηση!
Ο Alessandro όμως ήθελε να πάει στο Maranello σαν μεταγραφή πρώτου οδηγού, και όχι σαν δεύτερος εκ συμβολαίου, και για να γίνει αυτό έπρεπε πρώτα να αποδείξει ότι έχει τη δυνατότητα να αναδειχθεί πρωταθλητής.
Στην επανέναρξη του Πρωταθληματος μετά τις καλοκαιρινές διακοπές ο Nannini συνέχισε τις καλές εμφανίσεις, στην Monza προσπερνούσε τους πάντες πριν φέρει ένα τετ-α-κε που τον έφερε στη 8η θέση και στη Jerez τερμάτισε πάλι τρίτος.

Τότε η Ferrari επανήλθε με νέα αναβαθμισμένη προσφορά για να πραγματοποιήσει ένα test, ώστε να τεθούν νέοι όροι, αλλά τελικά ο αγώνας της Ισπανίας έμελλε να είναι και ο τελευταίος του στην F1.

Λίγες μέρες αργότερα, το ιδιωτικό του ελικόπτερο παρουσίασε πρόβλημα κατά την προσγείωση στο κτήμα του και χτύπησε δυνατά στο έδαφος, ο Nannini εκτοξεύτηκε έξω από το αεροσκάφος και η έλικα, πριν καρφωθεί στο έδαφος, του έκοψε το δεξί χέρι. Ο άτυχος Ιταλός μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο χωρίς τις αισθήσεις του και μια ομάδα ιατρών, υπό τις οδηγίες του παγκοσμίου φήμης χειρουργού άκρων Carlo Bufalini, κατάφερε να επανασυγκολλήσει το χέρι, αλλά η καριέρα στην F1 είχε πλέον τελειώσει.
Όπως είναι λογικό η Ferrari απέσυρε το ενδιαφέρον της και η Benetton προσέλαβε τον Roberto Moreno για να τον αντικαταστήσει στους εναπομείναντες δύο αγώνες.
O Nannini έχασε και την ευκαιρία να λάμψει στα δύο τελευταία Grand Prix, όπου η Benetton αποδείχθηκε άκρως ανταγωνιστική και ο Piquet κέρδισε και στις δύο περιπτώσεις, με την ομάδα να κάνει μάλιστα το 1-2 στη Suzuka.

Η ανάκαμψη του Nannini ήταν αναγκαστικά αργή αλλά ο ίδιος δεν πτοήθηκε ποτέ, συνέχισε τις προπονήσεις και τις επαφές με αγωνιστικές ομάδες για να συνεχίσει την καριέρα του σε άλλους θεσμούς.
Στο πλάι του βρέθηκε η Alfa Romeo, που του πρότεινε να γίνει επίσημος οδηγός της Squadra Corse στα Πρωταθλήματα Τουρισμού όπου συμμετείχε με την νέα 155, ενώ μαζί με τον Larini θα αναλάμβανε την εξέλιξη της έκδοσης του DTM, το πιο ακραίο αγωνιστικό αυτοκίνητο που θα μπορούσε να οδηγήσει μετά την F1.

Το 1992 έτρεξε στο Ιταλικό Πρωτάθλημα Τουρισμού με 155 GTA με τροποποιημένο τιμόνι, και έφτασε δεύτερος, με 4 νίκες, πίσω από τον Larini, απόδειξη πως το ατύχημα δεν του έκοψε την όρεξη για τις νίκες.

Η 155 GTA με την οποία έτρεξε στο Ιταλικό Πρωτάθλημα Τουρισμού του 1992

Η ολική επαναφορά όμως ήρθε το 1993 όταν ξεκίνησε η Γερμανική περιπέτεια της 155 V6 Ti στο DTM. Την πρώτη χρονιά κατέκτησε 2 νίκες και βοήθησε τον Larini στην κατάκτηση του Τίτλου αλλά το 1994 ήταν ο ίδιος ο διεκδικητής και με 4 νίκες έφτασε στον τελευταίο αγώνα με το πάνω χέρι έναντι του Klaus Ludwig της Mercedes.
Θα στεφόταν Πρωταθλητής, φέρνοντας το double στην Alfa Romeo, αν η Γερμανική ομάδα δεν έπαιζε χυδαίο παιχνίδι. Πάντως η οργισμένη εκδίκηση του έμεινε στην ιστορία του Motorsport!

Το 1995 οι πολλές εγκαταλείψεις της νέας 155 DTM/ITC δεν του επέτρεψαν καμία νίκη, αλλά το 1996 με 7 νίκες στο νέο θεσμό ITC, που αντικατέστησε το DTM, θα είχε κατακτήσει το τίτλο αν η 155 V6 Ti είχε αποδειχθεί λίγο πιο αξιόπιστη.
Είναι χαρακτηριστικό πως ο Manuel Reuter στέφθηκε Πρωταθλητής με μόλις 3 νίκες, ενώ η Opel κέρδισε τον Τίτλο Κατασκευαστών με μόλις 9 βαθμούς διαφορά από την Alfa Romeo.

Τελευταία χρονιά και παραλίγο Τίτλος με την 155 V6 Ti ITC

Στο τέλος του έτους η Alfa Romeo αποσύρθηκε από τον θεσμό, και ασχολήθηκε με την εξέλιξη της 156 ETCC και WTCC και ο Nannini έτρεξε μια τελευταία σεζόν στο Πρωτάθλημα FIA GT1 με μία ημι-ιδιωτική Mercedes CLK GTR, και έπειτα έκλεισε το κεφάλαιο αγώνες για να επιστρέψει στην οικογενειακή επιχείρηση.

Στο τιμόνι της CLK GTR

Πάντως η Ferrari τον κάλεσε να κάνει το test που του χρωστούσε το 1992, όταν έκανε 38 γύρους στο Fiorano με την F92A του Jean Alesi, ενώ και ο φίλος του Flavio Briatore του διέθεσε, 4 χρόνια αργότερα στο Estoril, μια Benetton B196 για μερικούς γύρους.

Δοκιμάζοντας την Ferrari F92A του Jean Alesi

Η τελευταία φορά που οδήγησε μια F1 ήταν στον εορτασμό των 50 ετών της Suzuka όπου έκανε 11 γύρους με μια Larrousse ενώ ο τελευταίος αγώνας του, εντελώς ερασιτεχνικά όμως, έγινε το 2012 όταν συμμετείχε με ένα Mitsubishi EVO στο Giro d’Italia.

Η ταχύτητα που απέδειξε ότι είχε πριν το ατύχημα αλλά και η καριέρα του έπειτα στο DTM/ITC αποδεικνύουν πως ο Nannini ήταν ίσως το μεγαλύτερο ‘και αν’ των Ιταλών στην F1.
Ο εκρηκτικός του χαρακτήρας στο τιμόνι, και η δίψα του για νίκη σε συνδυασμό με μια ικανή Ferrari ίσως να δημιουργούσαν ένα θρύλο, αλλά αυτό δεν θα το μάθουμε ποτέ.
Άλλωστε και η ίδια η Scuderia δεν βρισκόταν στην καλύτερη στιγμή της και δεν αποκλείεται ο Nannini να γινόταν άλλη μια παράπλευρη απώλεια όπως ο Capelli, το 1992.

Νίκος Κουμπής